Cumhuriyet Halk Partisi Kadın Kolları Genel Başkanı ve Osmaniye Milletvekili Dr. Asu Kaya, kadınların sigortalı olmadan önce yaptıkları doğumları borçlanamamalarının yarattığı adaletsizliği Türkiye Büyük Millet Meclisi gündemine taşıdı. Kaya, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın yanıtlaması istemiyle verdiği yazılı soru önergesinde, “Kadınlar aynı ülkede, aynı yasalar altında çalışırken, erkeklerle eşit haklara sahip olmalıdır. Bu düzenleme kadın emeğine ve anneliğe karşı açık bir haksızlıktır.” ifadelerini kullandı.
“Eşitlik ilkesi kâğıt üzerinde kalmamalı”
Dr. Asu Kaya, 5510 sayılı Kanun’un 41. maddesi uyarınca kadın sigortalıların yalnızca sigortalı olduktan sonraki doğumları için borçlanma yapabilmesinin, kadınlara karşı ayrımcı bir düzenleme olduğunu belirtti:
“Bu yasa, aynı ülkenin kadınlarını ikiye ayırıyor: Sigortadan önce anne olanlar ve sonra anne olanlar. Oysa kadın, hangi yaşta, hangi koşulda doğum yaparsa yapsın, o doğum bir emek, bir toplumsal katkıdır. Devletin görevi, o emeği tanımak, cezalandırmak değil, desteklemektir.”
“Erkek askerlik süresini borçlanabiliyor, kadın doğum süresini neden borçlanamıyor?”
Kaya, mevcut sistemde erkeklerin sigorta öncesi askerlik sürelerini borçlanabildiğini, ancak kadınların sigorta öncesi doğumlarını borçlanamadığını hatırlatarak, bu durumun cinsiyet temelli açık bir ayrımcılık olduğunu vurguladı:
“Eğer bir erkek sigorta öncesi askerlik süresini borçlanabiliyorsa, bir kadın da sigorta öncesi doğum süresini borçlanabilmelidir. Annelik, toplumsal hayatın en ağır sorumluluklarından biridir. Kadınların emeklilik hakkına erişimini zorlaştırmak yerine kolaylaştırmak devletin görevidir.”
“Kadınlar eşitlik istiyor, lütuf değil hak talep ediyor!”
Dr. Kaya, hükümeti bu konuda adım atmaya davet etti:
“Kadınların hayatı boyunca karşılaştığı eşitsizliklerin bir yenisini daha yaşamaya tahammülü yok. Kadınlar hak ettikleri emeğin karşılığını almak istiyor. Sigorta öncesi doğum borçlanması hakkı bir lütuf değil, temel bir sosyal haktır. Bu haksızlık bir an önce giderilmelidir.”
“Devletin görevi eşitliği sağlamak, ayrımcılığı sürdürmek değildir”
Kaya, kadınların hak mücadelesinin temelinde eşit yurttaşlık talebinin bulunduğunu hatırlatarak şu çağrıyı yaptı:
“Anayasa’nın eşitlik hükmü, sadece erkekler için yazılmadı. Kadınlar için de geçerli olmalı. Devlet, kadınlara karşı yapısal ayrımcılığı sürdürmek yerine, hukukun gereğini yerine getirmeli. Kadınların sigorta öncesi doğum borçlanması hakkı derhal tanınmalıdır.”
Bilgi Notu:
CHP’li Dr. Asu Kaya’nın TBMM Başkanlığına sunduğu soru önergesinde;
•Sigorta öncesi doğum yapan kadınların sayısı,
•Bu düzenlemenin SGK bütçesine olası etkileri,
•2015–2025 yılları arasında doğum borçlanmasından yararlanan kadın sayısı,
•Son 5 yılda yapılan bireysel başvuru, şikâyet ve dava sayısı gibi sorular yer aldı.
Kaya, ayrıca Bakanlığa şu soruyu yöneltti:
“Erkek sigortalıların sigorta öncesi askerlik süresini borçlanabildiği düşünüldüğünde, kadınların sigorta öncesi doğum süresini borçlanamaması eşitlik ilkesine uygun bir uygulama mıdır?”